Foça Açıklarında Bulunan Batık Savaş Gemisi

Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü'nün "Türk Batık Envanteri Projesi: Mavi Miras (TUBEP)" çalışması kapsamında İzmir’in Foça İlçesi açıklarında bulunan batık savaş gemisi ile ilgili olarak Foçalı turizmci ve yerel tarih araştırmacısıı Sebahattin Karaca  1649 Osmanlı Venedik Savaşı’nı işaret etti.  Bölgedeki deniz savaşları ile ilgili çalışmalarını Macar, İngiliz, Alman ve Avusturyalı tarihçilerin kitaplarından derleyerek ve birbirinden teyit ederek yaptığını belirten Karaca bölgede daha onlarca batık savaş gemisi bulunacağını tahmin ettiğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde DEÜ Koca Piri Reis Gemisi’nin sonar teknolojisi ve uzaktan kumandalı su altı robotu kullanarak yaptığı çalışmalarda bir savaş gemisi batığına ulaşılmıştı. Yaklaşık 55 metre derinlikte tespit edilen gemide 20 demir ve bronz top, çok sayıda gülle ile yelken donanımına ait parçalar bulunmuş, buluntular arasında yer alan tabak, sürahi, pipo, ahşap makara parçası gibi eşyalar çıkarılarak Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi'ne teslim edilmişti.

YAZDIKLARIMIN KANITI GİBİ

250 yıl öncsine ait olduğu tahmin edilen gemi ile ilgili olarak Foça’da 50 yıldır turizmcilik yapan, bunun yanısıra antik çağdan günümüze yaptığı tarih araştırmalarını çeşitli kitap, gazete ve dergilerde yayımlayan Sebahattin Karaca buluntuların, Osmanlı Venedik Savaşı’na ait olabileceğini gösterdiğini söyledi. Sebahattin Karaca; “ Foça’nın çok derin bir tarihi var. Antik dönem, Venedik, Ceneviz, Bizans ve Osmanlılar dönemlerini yaşamış. 12 Mayıs 1649 tarihinde Foça’da yaşanmış bir deniz savaşı var. Osmanlılar ile Venedikliler arasında geçmiş.  100 gemiden oluşan Osmanlı filosu İstanbul’dan kalkıp başkent Kandiye’yi almak üzere Girit’e sefere çıkar. Ama Çanakkale Boğazından itibaren Venedikliler tarafından takibe alınır ve Foça önlerinde sıkıştırılır. Bir günlük savaşta maalesef Osmanlı Donanması yenilgiye uğrar. Bu nedenle Osmanlı kaynaklarında yer verilmez. Ama yabancı kaynaklar bu savaşı gravürlerle resimleyerek yazmışlar, kitaplara basmışlar. Bu kitaplardan elde ettiğim bilgileri geçtiğimiz ekim ayında yayınlamıştım. Yakın tarihte Foça açıklarında bulunmuş olan batık  yazdığım yazıların bir nevi kanıtı oldu. Buradan yola çıkarsak önümüzdeki günlerde liman içi ve dışuında yapılacak araştırmalar sonunda onlarca batık geminin olduğunu göreceğiz. Bunlar Türkiye ve Foça tarihine zenginlik katacak. Foçada bulunmuş olan Şap madeni bugünkü altın kadar değerliydi. Şap özellikle Orta Çağda çok önemliydi. Sanayide, ilaç üretiminde kullanılıyordu. Bu nedenle bölgede çok sayıda korsan savaşları da oldu. Bu savaşlardan birinde batmış bir gemide olabilir ama yüzde 99 ihtimalle 1649 yılında Osmanlı Venedik Savaşı’nda batan bir gemi olduğunu tahmin ediyorum. Bunu ileriki günlerde yapılacak detaylı çalışmalarda göreceğiz.”

FOÇA TARİH TURİZMİNDE YOL ALIR

“Foça Dünya kurulalı beri strateji bir bölge olmuştur. Etrafında deniz savaşları olmuştur. Koca Piri Reis’in yapacağı araştırmalarda çok sayıda batık geminin ortaya çıkacağına eminim. Antik dönemden kalma sur duvarlarımız UNESCO Geçici Dünya Mirası listesinde. Bunlarla birlikte Foçanın tarihini gün ışığına çıkarmamız halinde Foça Tarih Turizminde epey bir yol alır”. dedi.       

Seyfi GÜL/Foça